Henryk Anastazy Olszewski, urodzony 2 stycznia 1932 roku w Świeciu, był wybitnym polskim historykiem prawa oraz nauczycielem akademickim, który pozostawił po sobie zauważalny ślad w dziedzinie nauk prawnych. Przez całe swoje życie zawodowe, aż do śmierci 19 sierpnia 2021 roku w Poznaniu, Olszewski angażował się w rozwijanie wiedzy prawniczej oraz kształcenie przyszłych pokoleń prawników.
Jego praca miała znaczący wpływ na rozwój polskiej myśli prawnej i znajduje uznanie w kręgach akademickich. Warto przybliżyć sylwetkę tej wybitnej postaci, aby zrozumieć jej wkład w historię i rozwój nauki prawa w Polsce.
Życiorys
Henryk Olszewski przyszedł na świat jako syn Mariana i Stefanii. Ukończył studia prawnicze na Wydziale Prawa Uniwersytetu Poznańskiego w 1954 roku. Już w 1959 roku uzyskał stopień naukowy doktora na tej samej uczelni, na podstawie pracy zatytułowanej Ustrój polityczny Rzeczypospolitej w poglądach szlachty w latach 1697–1740. Równocześnie rozpoczął swoją działalność w Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR). W 1966 roku habilitował się, prezentując rozprawę pod tytułem Sejm Rzeczypospolitej epoki oligarchii. Prawo-praktyka-teoria-programy, co otworzyło mu drogę do dalszego rozwoju kariery naukowej. Dwa lata później, w 1976 roku, otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego, a w 1986 roku awansował na profesora zwyczajnego.
Zawodowo Olszewski był ściśle związany z Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. W 1966 roku objął kierownictwo Katedry Historii Doktryn Politycznych i Prawnych na Wydziale Prawa i Administracji i pełnił tę funkcję aż do 2002 roku, kiedy to przeszedł na emeryturę. Oprócz macierzystej uczelni wykładał także na innych uczelniach, w tym na Wydziale Prawa Uniwersytetu SWPS w Warszawie. W latach 1968–1972 pełnił rolę prodziekana, a w latach 1975–1978 dziekana Wydziału Prawa i Administracji UAM. Dodatkowo, przez wiele lat uczył historii doktryn politycznych i prawnych w Collegium Polonicum w Słubicach, które stanowi wspólną instytucję Uniwersytetu Adama Mickiewicza i Europejskiego Uniwersytetu Viadrina z Frankfurtu nad Odrą.
Od 1998 roku był członkiem korespondentem Polskiej Akademii Nauk, natomiast w 2007 roku uzyskał status członka rzeczywistego. Angażował się w działalność różnych komitetów badawczych, w tym Komitetu Nauk Prawnych oraz Komitetu Nauk Politycznych PAN, a także Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów. W latach 1986–1989, Olszewski był również aktywnym członkiem Ogólnopolskiego Komitetu Grunwaldzkiego. Od 1978 do 2014 roku pełnił funkcję redaktora naczelnego „Czasopisma Prawno-Historycznego”.
Henryk Olszewski znalazł swój ostateczny spoczynek na cmentarzu Junikowo w Poznaniu, gdzie został pochowany.
Odznaczenia i wyróżnienia
Henryk Olszewski może poszczycić się wieloma odznaczeniami i wyróżnieniami za swoją działalność prawniczą. Wśród jego osiągnięć znajdują się Krzyż Kawalerski, Krzyż Oficerski przyznany w 1977 roku oraz Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, który otrzymał w 2011 roku.
Oprócz tego, jego dorobek wzbogacają Złoty Krzyż Zasługi oraz Medal Komisji Edukacji Narodowej. W 2010 roku uhonorowano go tytułem doktora honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego, co stanowi zwieńczenie jego wkładu w rozwój nauki i edukacji.
Wybrane publikacje
Henryk Olszewski, znany prawnik, jest autorem wielu istotnych publikacji, które mają znaczenie dla polskiej myśli prawnej i historycznej. Oto niektóre z jego najważniejszych dzieł:
- Doktryny prawno-ustrojowe czasów saskich (1961),
- Sejm Rzeczypospolitej epoki oligarchii 1645–1763 (1966),
- Nauka historii w upadku (1982),
- Zwischen Begeisterung und Widerstand. Deutsche Hochschullehrer und der Nationalsozialismus (1990),
- Słownik twórców idei (1998),
- Sejm w dawnej Rzeczypospolitej. Ustrój i idee (2002).
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Fryderyk Osterloff | Włodzimierz Roszczynialski | Andrzej Władysław Gólski | Dariusz MakiłłaOceń: Henryk Olszewski (prawnik)